26 Aralık 2011 Pazartesi
Rus Kültür Sokağı - Fortoçka
Мне жарко! Пожалуйста, откройте форточку! (Sıcakladım, lütfen fortoçka’yı açın!)
(Через минуту) (bir dakika sonra)
Мне холодно! Закройте форточку! (Üşüdüm, fortoçka’yı kapatın!)
Yukarıda yazdığım küçük diyaloğun aynısı olmasa bile benzerini Rusya’da sıkça duymak mümkün. Bunu okuyup “Rusçada pencere oкна değil mi, fortoçka da neyin nesi?“ dediğinizi duyar gibiyim. Lehçede fortka küçük kapı anlamında, Almancada die Pforte geçit demek. Rusçada fortoçka kelimesi bugünkü hâlini tam olarak nasıl geçmiş bilinmiyor. Kapıcık veya havalandırma kapıcığı gibi bir ad verilebilir Türkçe.
Marifeti küçük olmasında değil sadece. Fortoçkaların pek çok işlevi var. Kışın Rus evlerindeki merkezî ısınmalarından bunalan Ruslar fortoçkalarını kısa süreliğine açıp evlerini havalandırırlar, aynı şekilde yazın evlerini vantilatör veya klimayla değil, fortoçkalarını açarak evlerini havalandırırlar, böylece elektrikten tasarruf ederler ve apartmanlar temiz kalır. Aynı zamanda şehrin gürültüsüne karşı iyi bir ses yalıtımı sağlar.
Sankt Petersburg’a gitmiş olanlarınız Beyaz Saray’ı (Зимний дворец - Zimniy Dvorets) görmüştür. 1754-1762 yılları arasında İtalyan mimar Francesco Bartolomeo Rastrelli tarafından inşa edilen bu sarayda fortoçkalar ön plana çıkar. Fortoçkalar yaklaşık 35 cm’e 45 cm uzunlukta oluyorlar.
Fortoçnik (форточник) ise fortoçka’dan geçebilenlere deniyor, yani daire hırsızlarına.
Rusya’da bir rüya tabiri kitabı alırsanız fortoçka kelimesine mutlaka rastlarsınız. Rüyada fortoçka kırmak zamanınızı ve enerjinizi boşa harcadığınız anlamına geliyor. Rüyanızda fortoçka'nızın tozlu olduğunu görürseniz, birileri sizin arkanızdan kötü dedikodular yayıyor demektir. Rüyanızı fortoçkadan çıkarak tamamladıysanız hayâlleriniz gerçek olacak demektir. Rüyanızda fortoçka'yı açıyorsanız, bu da hayatınızda yeni ve iyi bir dönemin başladığının sinyalidir.
Kısacası fortoçka Rus eşiğin evidir. Rus evin eşiğidir.
Photo credit 1) blogspot.com
Photo credit 2) stella-drev.ru
Etiketler:
Fortoçka,
kapı,
Rus Kültür Sokağı,
Rus Kültürü,
Rus Kültürü Hakkında,
форточкa
Kaydol:
Kayıt Yorumları (Atom)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder